Beşikdüzü, yani eski adıyla Şarlı türkülerine de geçmiş olan AĞASAR kelimesinin aslı AKHİSAR’dır. Bu tarihi bir isimdir. Akhisar Kalesi ve deresi de vardır.
Kalesi tepede, deresi eteğinde dururken Akhisarı Ağasar diye söylemek sadece şivedeki söyleyiştir. Asıl ad değildir. Kaldı ki bizzat tepeye çıkıp Trabzon Yazarlar Başkanı Mustafa Durmuş beyle incelediğimiz Akhisar Kalesi’nin bile halâ içine girilmiş değildir. Tepesinde de üstelik su kuyuları ve deposu vardır. Altının çevresi kapalıdır. Hal böyle olunca AKHİSAR’ı AĞASAR olarak söylemek bilimsel sayılmaz söz alışkanlığıdır. Şimdi Ağasar Türküleri AKHİSAR TÜRKÜLERİ şeklinde söylenseydi ilmen hangisi daha geçerli olurdu? Hele ilmen bir düşününüz!..
* * *
Tonya’daki kültürel yanlışa gelince, Osmanlıca Trabzon Vilayet Salnamelerinde KADİRALANI olarak yazılan yer tercüme hatası yüzünden KADİRALAK Yaylası olarak seslendirilmiştir. Halbuki bu kelimedeki kâfı Farisi NUN olarak okunur.
Bunu vaktiyle bilmeyen tercüman her kim ise veya ilk okuyup öğrenen kim ise ALANI kelimesini ALAKI olarak yazmıştır. Ne kadar komik bir ad. Üstelik burası Tonya’nın en güzel turistik yeridir.
Bu halk söyleyişleri halk için mazur görülür amma ilmen mazur görülmez. Mesela: Akçaabat’ta Akçakale vardır. Akyazı halkı fırtına olunca derler ki ACALADAN YAĞMUR GELİY:TÜTÜN VAGONLARINI DAMA ATIN.. Yahu AKÇAKALE adını halk nasıl ACALA yapıyor görüyorsunuz. Kadiralak ve Ağasar’da öyle halk söyleyişi.
Biz bunları ilmen tespit ettik. Doğrusunu yayınladık. Tonyalı ve Beşikdüzlü veya Akçaabatlı profesörlere de söyledik amma gereği halâ yapılmadı.
Peki Kadir Alanı deyince bu Kadir kimdir? Kim olacak yukarısında KADİRGA var. Kadirga demek Kadirgillerin yeri demektir. Çünkü: Burada üç Kadir var:1-Sekizinci asırda müslüman olan ve Altay Dağları’ndan buraya gelen reisleri Kadir Hakan 2-Kadirga’da Cuma namazı kılan Fatih’in Şehit Komutanı Kadir Paşa.3-Tepede kabri bulunan Evliya Kadir.
İşte Bu Kadir Alanı da Kadir Hakan döneminden kalmadır. Bu yanlışların düzeltilmesi için onları bilgilerinize arz ettim. Umarız makbule geçer..
